โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น

“นายแพทย์ธีระ” เปิดเผย โควิดสายพันธุ์ย่อย ใหม่ดื้อรั้นต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน มีโอกาสที่จะมีการติดโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้นหรือแพร่กันได้เยอะขึ้นเรื่อยๆ

รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ ภาควิชาแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุว่า 29 พ.ย. 2565… เมื่อวานนี้ทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน

5 อันดับแรก ที่ติดโรคสูงสุดคือ ญี่ปุ่น ประเทศเกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน และก็ฝรั่งเศส

เมื่อวานนี้ปริมาณติดโรคใหม่มีประเทศจากยุโรปและก็ทวีปเอเชียครอบครอง 7 ใน 10 อันดับแรก และก็ 13 ใน 20 อันดับแรกของโลก

ปริมาณติดโรคใหม่ในทุก ๆ วันของทั้งโลกขณะนี้ มาจากทวีปเอเชีย และก็ ยุโรป รวมกันคิดเป็นร้อยละ 76.25 ของทั่วทั้งโลก ในเวลาที่ปริมาณการตายคิดเป็นร้อยละ 74.93

…ลักษณะ โควิดสายพันธุ์ย่อย ในออสเตรเลีย

Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาสาระเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในออสเตรเลียเดี๋ยวนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup

โดยมีทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% และก็อื่น ๆ

ลักษณะดังกล่าว เป็นที่เดากันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในรูปแบบนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่าวิตกดังเช่นว่า BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป และก็จะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในระยะเวลาเพียงไม่นาน ทั้งนี้ BQ.1.x จะครอบครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา และก็ ยุโรป ส่วน BA.2.75.x และก็ XBB จะเด่นในแถบทวีปเอเชีย

การระบาดในไทยเรามีแนวโน้มจะเป็นไปในทิศทางข้างต้น

…ตีระฆังเตือนรับรองประเด็นการดื้อรั้นต่อภูมิต้านทาน

คณะทำงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้เผยแพร่ผลที่ได้รับจากงานวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พ.ย. 2565

ทำให้เห็นว่า สายพันธุ์ย่อยใหม่ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x และก็ XBB นั้นดื้อรั้นต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน และก็การที่เคยติดโรคมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้อย่างมาก

หากแม้ข้อมูลทางคลินิกในตอนนี้ ยังไม่มีหลักฐานรับรองว่าจะมีผลให้ป่วยรุนแรงเยอะขึ้นเรื่อยๆกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม

แต่สมรรถนะการดื้อรั้นต่อภูมิต้านทานที่มากขึ้นนั้น ย่อมส่งผลทำให้มีโอกาสที่จะมีการติดโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้น หรือ แพร่กันได้เยอะขึ้นเรื่อยๆเป็นเงาตามตัว

อย่างนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้มองเห็น ถึงจุดสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งประเด็นการใส่หน้ากาก หลีกเลี่ยงความประพฤติปฏิบัติเสี่ยง หลีกเลี่ยงสถานที่แออัดระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด และก็ เว้นระยะห่าง จากบุคคลอื่น

Personal protective behaviors เป็นเกราะคุ้มครองที่สำคัญที่สุด

…ฟุตบาทประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์

โควิด-19 แพร่ระบาดมานับเป็นเวลาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย

แม้เทียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในช่วงเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ระบาดไปยังประเทศอื่น ๆ ทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า

แต่ละระลอกก่อนหน้านี้ ตั้งแต่สายพันธุ์เริ่มแรก (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป

…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดคงจะมีแนวโน้มแตกต่างไปจากอดีตกาล เพราะว่ามีต้นสายปลายเหตุประเด็นการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ ผันแปรกับการนำเข้า ส่งออก รวมทั้งสมรรถนะของไวรัสแต่ละสายพันธุ์ ความประพฤติปฏิบัติการป้องกันตัว และก็ การใช้ชีวิตของมวลชน ประเภท และก็ความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ และก็อื่น ๆ

ผลกระทบที่จะเกิดขึ้น ทั้งในแง่ปริมาณการได้รับเชื้อ การป่วย การเสียชีวิต และก็ Long COVID นั้น ก็เลยมีโอกาสสูง ที่จะผันแปรกับหลักการควบคุมป้องกันโรค และก็ ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น ทั้งเรื่องยาที่ได้มาตรฐาน วัคซีนที่มีประสิทธิภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าพลเมืองในประเทศ จะเข้าถึง และก็ พึ่งได้ไหม ยามที่เกิดปัญหา

ผลสรุปที่พึงประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ พลเมืองสามารถพึ่ง และก็ได้รับความช่วยเหลือเกื้อกูลดูแลอย่างทันการ มีประสิทธิภาพ โดยตลอด

ไม่ต้องพบเจอกับสภาวะท้อใจ รอคอย จนจำต้องดิ้นรนตีกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ

…สถานการณ์เดี๋ยวนี้นั้น จะต้องดำเนินชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาทสำหรับการดำรงชีพ

ปกป้องอย่างสม่ำเสมอ ทั้งช่วงปฏิบัติงาน เรียน หรือท่องเที่ยว

ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่ได้มีการกำหนด

ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงลงไปได้มาก

นอกจากนั้น ยังคงเจออาการของการสูญเสียการได้กลิ่น และก็การรับรส เจออาการไม่ปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กรุ๊ปอาการของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจติดขัด และก็กรุ๊ปอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายคลึงกันกับสายพันธุ์เดลตาได้เหมือนกัน

สำหรับผู้ที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีลักษณะเสี่ยงติดโรค เสนอแนะให้ตรวจ ATK ด้วยตนเอง โดยควรเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน และก็ มีค่าความไว (Sensitivity) และก็ ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่น้อยกว่า 90%

อ้างอิง

1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.

2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.

ข้อมูลที่ได้มาจาก รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์